![Hard to be a God cover]()
არკადი და ბორის სტრუგაცკები
ძნელია ღმერთობა
სერია “ფანტასტიკური ბიბლიოთეკა”
გამომცემლობა “წიგნები ბათუმში”
ბათუმი
2015
მთარგმნელი – ქეთი ნიკოლეიშვილი
რედაქტორი – რუსუდან გორგაძე
ყდის დიზაინერი – ეკა ტაბლიაშვილი
დამკაბადონებელი – მალხაზ ფაღავა
ქართული გამოცემა © გამომცემლობა “წიგნები ბათუმში”, 2015 ყველა უფლება დაცულია
I თავი
რუმატა წმინდა მიკას რიგით მეშვიდე, ამ გზაზე კი უკანასკნელ საფლავს რომ გასცდა, უკვე სულ მთლად ბნელოდა. ნაქები ხამახარული ულაყი, დონ ტამეოსგან ბანქოს ვალის სანაცვლოდ მიღებული, დიდი უხეირო რამე გამოდგა – ოფლში ცურავდა და, ფეხარეული, საძაგლად მიბარბაცებდა. რუმატა ფერდებზე მუხლებს უჭერდა, თხემზე ხელთათმანს უწკაპუნებდა, მაგრამ ცხენი ფეხის აჩქარებას არც აპირებდა, მხოლოდ უხალისოდ იქნევდა თავს.
გზისპირას გაბურდული ბუჩქნარი სიბნელეში კვამლის გაქვავებულ ბოლქვებს ჰგავდა. გულისგამაწვრილებლად ზუოდნენ კოღოები. ამღვრეულ ცაზე აქა-იქ ცახცახებდნენ და ბჟუტავდნენ ვარსკვლავები. დროდადრო წამოუბერავდა სუსტი ქარი, თან თბილი, თან ცივი – ასე იცოდა შემოდგომაზე ამ ზღვისპირა მხარეში, სადაც ჩახუთულ, მტვრიან დღეებს სუსხიანი ღამეები ენაცვლებოდა.
რუმატამ უფრო მაგრად შემოიხვია მოსასხამი და სადავე მიუშვა. გინდ ეჩქარა, გინდ არა – ერთ საათში შუაღამეც მოატანდა, ცისკიდურზე კი უკვე წამომართულიყო სლოკინა ტყის შავი, დაკბილული ქობა. გზას აქეთ-იქიდან დახნული მინდვრები მიუყვებოდა, ვარსკვლავების შუქზე ციალებდა ჟანგის სუნად აქოთებული ჭაობები, შავად აზიდულიყო ყორღანები და დამპალი, დიდი შემოსევის დროინდელი ხის ზღუდეები. შორს, მხარმარცხნივ, დროდადრო აბრიალდებოდა და ჩაინავლებოდა პირქუში დაისი – რომელიმე სოფელი თუ იწვოდა, უთვალავთაგან ერთი ლეშნაყორავი, ყელთოკიანი ან ნაყაჩაღარი, ახლახან უავგუსტოესის ბრძანებით სანუკველა, მადლიანა ან ანგელოზეული რომ დაერქმიათ. სრუტის ნაპირიდან უსიერ ტყემდე, ასეულობით მილზე გაწოლილიყო ეს ქვეყანა, კოღოების საბანში გახვეული, ხრამებით დაფლეთილი, ჭაობში ჩამხრჩვალი, ციებ-ცხელებით, ჭირითა და ავსუნიანი სურდოთი სნეული.
მოსახვევთან ბუჩქებს ჩრდილი გამოეყო. ულაყმა თავი აიქნია და განზე გახტა. რუმატამ აღვირი აიტაცა, მაჯაზე ჩვეულებისამებრ შეისწორა არშია, ხელი ხმლის ვადაზე ჩამოიდო და დაჟინებით დააცქერდა უცნობს.
გზის პირას მდგომმა ქუდი მოიხადა.
– საღამო მშვიდობისა, კეთილშობილო დონო, – ხმადაბლა თქვა მან, – შემინდეთ…
– რა გაგჭირვებია? – ჰკითხა რუმატამ და სიბნელეს მიაყურადა.
უხმაუროდ ვერავინ ჩასაფრდება. ყაჩაღებს ლარის ჭრიალი გასცემს, უვარგისი ლუდით გაჭყეპილ რუხებს – თავშეუკავებელი ბოყინი, ბარონის რაზმელებს – ხარბი ქშენა და რკინის ჩხარაჩხური, მონებზე მონადირე ბერებს – ხმაურიანი ფხანა. მაგრამ ბუჩქებიდან ჩამიჩუმი არ ისმოდა. არა, ეს კაცი მზირი არ უნდა ყოფილიყო. არც ჰგავდა, კაცმა რომ თქვას – ჩია, ჩასკვნილი ქალაქელი იყო, ღარიბულ მოსასახამში გახვეული.
– ნება მიბოძეთ, თქვენ გვერდით ვირბინო, – თავმოდრეკით სთხოვა მან.
– მიბოძებია, – უთხრა რუმატამ და სადავე შეარხია, – შეგიძლია, უზანგს ჩაეჭიდო.
ქალაქელი ცხენს აედევნა. ქუდი ხელში ეჭირა და გვარიანად თმაშეთხელებული კინკრიხო უპრიალებდა. ვისიმე ნოქარი იქნება, გაიფიქრა რუმატამ, ერთი მათგანი, ბარონებსა და ბითუმად მოვაჭრეებთან რომ მიდი-მოდიან, სელსა და კანაფს ყიდულობენ… გულადი ნოქარი კია, ვერაფერს იტყვი… ან იქნებ არც არის ნოქარი? იქნებ წიგნისჭიაა? დევნილი. გარიყული. ახლა ღამღამობით სავსეა გზები ასეთი ხალხით. ნოქრებზე მეტადაც კი მომრავლდნენ… ან ეგებ ჯაშუშია?
– ვინა ხარ და სადაური? – ჰკითხა რუმატამ.
– კიუნს მეძახიან, – ნაღვლიანად მიუგო ქალაქელმა, – არკანარიდან მოვდივარ.
– არკანარიდან გ ა რ ბ ი ხ ა რ, – უთხრა მისკენ დახრილმა რუმატამ.
– გავრბივარ, – დაეთანხმა ქალაქელი.
შერეკილია ვიღაცაა, გაიფიქრა რუმატამ, თუ ჯაშუშია მაინც? უნდა შევამოწმო… ან, კაცმა რომ თქვას, რატომ „უნდა“? რა საჭიროა? ვის სჭირდება? თავი ვინ მიგდია, ეს კაცი ვამოწმო? არ მინდა და არ შევამოწმებ! რა იქნება, რომ ავიღო და უბრალოდ დავუჯერო? მიდის თავისთვის ქალაქელი, ერთი შეხედვითაც ეტყობა, წიგნისჭიაა. გარბის, რომ თავს უშველოს. მარტოა. ეშინია. სუსტია. მფარველს ეძებს. გზად დიდგვაროვანს გადაეყარა. არისტოკრატები, ეს კუდაბზიკა ბრიყვები, პოლიტიკის ბაიბურში არ არიან. სამაგიეროდ, ხმლები აქვთ გრძელი და არც რუხები ეხატებათ გულზე. ჰოდა, რა დაშავდება, ქალაქელმა კიუნმა უანგარო მფარველად იგულოს ეს ყეყეჩი და თავმომწონე გვარიშვილი? მორჩა და გათავდა. არაფერსაც არ შევამოწმებ. ან რაში მჭირდება მისი შემოწმება? ვიბაასებთ, დროს მოვკლავთ, მეგობრებად გავიყრებით…
– კიუნი… – ჩაილაპარაკა რუმატამ, – ერთ კიუნს ვიცნობდი. თუნუქისქუჩელს, შინაური წამლებით მოვაჭრეს და ალქიმიკოსს. ნათესავად ხომ არ გერგება?
– ვაი, რომ მერგება, – უთხრა კიუნმა, – მართალია, შორეულ ნათესავად, მაგრამ ამათთვის შორეული და მახლობელი ერთია… მეთორმეტე თაობამდე.
– და საით გარბიხარ, კიუნ?
– სადმე… შორს. ბევრი ირუკანს აფარებს თავს. ეგებ მეც ირუკანში გადავიდე…
– ასე, ასე, – თქვა რუმატამ, – და იმედი გაქვს, კეთილშობილი დონი საგუშაგოზე გადაგიყვანს?
კიუნი დუმდა.
– ან იქნებ გგონია, კეთილშობილმა დონმა არ იცის, ვინ არის თუნუქისქუჩელი ალქიმიკოსი კიუნი?..
კიუნი დუმდა. რა ჯანდაბას ვროშავ, გაიფიქრა რუმატამ. უზანგებზე წამოიმართა და ხელმწიფის მოედანზე მდგომ მაცნესავით დასჭექა:
– ბრალდებულია და სამართალში ეძლევა საზარელი, მიუტევებელი დანაშაულისთვის უფლის, ტახტისა და სიმშვიდის წინაშე!
კიუნი დუმდა.
– ვაითუ კეთილშობილი დონი აღმერთებს დონ რებას, ვაითუ მთელი არსებით ერთგულია რუხი სიტყვისა და რუხი საქმის? თუ გგონია, ასე არ ხდება?!
კიუნი დუმდა.
ხელმარჯვნივ სიბნელიდან სახრჩობელის ტეხილი ლანდი ამოიზარდა. თეთრად გამოანათა ხარიხაზე თავდაყირა დაკიდებულმა შიშველმა სხეულმა. ჯანდაბას, მაინც არაფერი გამოდის, გაიფიქრა რუმატამ. სადავე მოსწია, კიუნს მხარში სწვდა და შემოაბრუნა:
– ვაითუ კეთილშობილმა დონმა ახლავე ამ მაწანწალას გვერდით ჩამოგკიდოს?- უთხრა და გაფითრებულ სახეზე დააშტერდა, საიდანაც ორი შავი ორმო შემოჰყურებდა, – საკუთარი ხელით. სწრაფად და მარჯვედ. მტკიცე არკანარული თოკით. იდეალების სადიდებლად. რატომ არაფერს ამბობ, მწიგნობარო კიუნ?
კიუნი დუმდა. კბილს კბილზე აცემინებდა და საცოდავად, მიწას მიჭყლეტილი ხვლიკივით იკლაკნებოდა რუმატას ხელქვეშ. უცაბედად გზისპირა არხში რაღაც ჩატყაპუნდა და იმწამსვე მანაც, თითქოს ამ ხმის ჩასახშობად, სასოწარკვეთით შესძახა:
– მიდი, ჩამომკიდე! ჩამომკიდე, შე მოღალატევ!
რუმატამ სული მოითქვა და კიუნს ხელი უშვა.
– ნუ გეშინია, – უთხრა მშვიდად, – ვიხუმრე.
– ტყუილი, ტყუილი, – ასლუკუნდა კიუნი, – საითაც გაიხედავ, ტყუილი!
– კარგი, ნუღარ ბრაზობ, – უთხრა რუმატამ, – ჯობია აიღო, რაც გადააგდე, დასველდება.
კიუნი ერთხანს კიდევ სლუკუნებდა და ადგილზე ირწეოდა. მერე ხელისგულები ანგარიშმიუცემლად მიიტყაპუნა მოსასხამზე და არხში ჩაფორთხდა. რუმატა უნაგირზე ქანცგაწყვეტილივით წელში მოხრილი იჯდა და ელოდა. ესე იგი, ასეა საჭირო, ფიქრობდა, ესე იგი, სხვაგვარად უბრალოდ შეუძლებელია.
კიუნი არხიდან ამობობღდა და ფუთა უბეში ჩაიდო.
– წიგნებია, ხომ? – ივარაუდა რუმატამ.
კიუნმა თავი გაიქნია.
– არა, – თქვა ხმაგაბზარულმა, – ერთი წიგნია. ჩემი წიგნი.
– და რაზე წერ?
– არა მგონია, შიგ თქვენთვის საინტერესო ერიოს რამე, კეთილშობილო დონო.
რუმატამ ამოიოხრა.
– მოჰკიდე უზანგს ხელი, – უთხრა კიუნს, – წავიდეთ.
კარგა ხანს არც ერთს აღარ დაუძრავს სიტყვა.
– ყური მიგდე, კიუნ, – დაიწყო ისევ რუმატამ, – ვიხუმრე, ნუ გეშინია ჩემი.
– რა მშვენიერ ქვეყანაში ვცხოვრობთ, – ჩაილაპარაკა კიუნმა, – რა მხიარულ ქვეყანაში. ყველა ხუმრობს და ყველა ერთნაირად, კეთილშობილი რუმატაც კი.
რუმატა გაოცდა.
– იცი ჩემი სახელი?
– ვიცი, – უთხრა კიუნმა, – შუბლზე შემორტყმული სალტით გიცანით. ისე გამიხარდა შარაგზაზე თქვენი დანახვა…
აი, თურმე რატომ მიწოდა მოღალატე, გაიფიქრა რუმატამ და თქვა:
– საქმე ის არის, რომ ჯაშუში მეგონე, მათ კი არასოდეს ვტოვებ ცოცხალს.
– ჯაშუში, – გაიმეორა კიუნმა, – აბა, რა! ჩვენს დროში იოლი და სარფიანი საქმეა ჯაშუშობა. კეთილშობილ დონ რებას, არწივს ჩვენსას, დიდად სწადია, ხელმწიფის ყველა ქვეშევრდომის ნათქვამ-ნაფიქრალი იცოდეს. ნეტავი მართლა ჯაშუში ვიყო, ტავერნა „რუხი სიხარულის“ რიგითი მაბეზღარა. სადღა ნახავ ამაზე მშვენიერ, ამაზე საპატიო ხელობას! გახდება საღამოს ექვსი, შეხვალ სამიკიტნოში და მიუჯდები შენს მაგიდას. მეპატრონე პირველ ტოლჩას მოგირბენინებს. თუ გინდა, ლუდში ჩაიხრჩე – საფასურს ხომ დონ რება იხდის. უფრო სწორად, არავინაც არ იხდის. ზიხარ, წრუპავ ლუდს და უსმენ. ხანდახან თავს ისე მოაჩვენებ, თითქოს ნაუბარს იწერ… და დამფრთხალი კაცუნები შენკენ მოიწევენ, რომ მეგობრობა და ქისა შემოგთავაზონ. მათ თვალებში მხოლოდ იმას ხედავ, რისი დანახვაც ასე გინდა: ძაღლურ ერთგულებას, შიშნარევ მოწიწებასა და გულისამაჩუყებელ უმწეო სიძულვილს. შეგიძლია, თამამად უფათურო ხელები ქალიშვილებს და ქმრების თვალწინ ჯიჯგნო ცოლები – ამ ჯან-ღონით სავსე ტეტიებმა, დიდი-დიდი, პირმოთნედ იხითხითონ… შეხეთ, რამოდენა სიბრძნეა, კეთილშობილო დონო! თხუთმეტიოდე წლის ყმაწვილი მსჯელობდა ასე, პატრიოტთა სკოლის მოწაფე…
– შენ რაღა უთხარი? – ცნობისმოყვარედ ჰკითხა რუმატამ.
– რა უნდა მეთქვა? ვერაფერს გაიგებდა. მეც ავდექი და ვუამბე, ვაგა ბორბალას ხალხს დამსმენი თუ ჩაუვარდა ხელში, ფატრავს და გულ-მუცელში პილპილს აყრის, შეზარხოშებული ჯარისკაცები კი მაბეზღარებს ტომარაში სვამენ და ფეხსალაგში აგდებენ-მეთქი. სრული სიმართლეა, მაგრამ არ დამიჯერა – სკოლაში ეს არ გაგვივლიაო. მაშინ ფურცელი ამოვიღე და ჩვენი საუბარი ჩავიწერე – წიგნისთვის მინდოდა, იმ საცოდავს კი ეგონა, დასმენას მიპირებსო და შიშისგან ჩაისველა.
წინ, ბუჩქებში, ძვალტყავა ბაკოს ფუნდუკიდა ნგამომავალი შუქი გაკრთა. კიუნმა წაიბორძიკა და დადუმდა.
– რა მოხდა? – ჰკითხა რუმატამ.
– იქ რუხი დარაჯები დგანან, – ჩაიბუტბუტა კიუნმა.
– მერე რა? – მხრები აიჩეჩა რუმატამ. – აი, კიდევ ერთი სიბრძნე, დარბაისელო კიუნ: ჩვენ გვიყვარს ეს უბრალო, გაუთლელი ბიჭები, ჩვენი რუხი საბრძოლო ნახირი. ვაფასებთ მათ. გვჭირდება ისინი. მდაბიომ კი ამიერიდან ენას კბილი უნდა დააჭიროს, თუ მისი სახრჩობელაზე გადმოგდება არ უნდა! – და გადაიხარხარა – ფრიად მოსწრებული ნათქვამი გამოუვიდა, მთლად რუხი ყაზარმების საკადრისი.
კიუნი მოიბუზა და თავი მხრებში ჩარგო.
– მდაბიოს ენამ თავისი ადგილი უნდა იცოდეს. ღმერთს მდაბიოსთვის იმად კი არ მიუცია ენა, რომ იყბედოს, არამედ ღვთისგანვე დადგენილი ბატონის ჩექმის სალოკად მისცა…
ფუნდუკის წინ, ცხენსაბმელთან, ფეხს ინაცვლებდნენ რუხი დარაჯების შეკაზმული ცხენები. ღია ფანჯრიდან ხრინწიანი, თავაშვებული ლანძღვა-გინება ისმოდა. ჩხრიალებდა კამათელი. კარის ღიობში იდგა თავად ძვალტყავა ბაკო, დაგლეჯილ ტყავის ჯუბაში გახვეული და მკლავებაკაპიწებული, და უზარმაზარი ღიპით ქოლავდა შესასვლელს. ბანჯგვლიან თათში სახეჩი ჩაებღუჯა – ეტყობოდა, ეს-ესაა, ძაღლის ხორცი ეკეპა შეჭამანდისთვის, გაოფლიანებულიყო და გასანიავებლად გამოსულიყო. კიბეზე ჩამომჯდარ მოიერიშეს ფეხებშუა ჩაეყუდებინა საბრძოლო ცული და ცხვირ-პირი ჩამოსტიროდა. ცულის ტარზე დაყრდნობილი სახე გვერდზე მოჰქცეოდა. აშკარა იყო, სასმელს მოეთენთა. ცხენოსნის დანახვაზე გამოფხიზლდა და ჩახლეჩილი ხმით დაიღრიალა:
– სდექ! რა ჯანდაბა გქვია… შენა, კე-ეილშობილო!..
თავაწეულმა რუმატამ ისე ჩაუარა, ზედაც არ შეუხედავს და ხმამაღლა განაგრძო:
– …ხოლო თუ მდაბიოს ენა მხოლოდ ბატონის ჩექმას არ ლოკავს, ეს ენა ძირფესვიანად ამოსაგლეჯია, რამეთუ თქმულა: „ენა შენი – მტერი ჩემი“…
ფართო ნაბიჯით მიმავალი კიუნი ცხენის გავას ეფარებოდა. რუმატა ცალი თვალით ხედავდა, ოფლისაგან როგორ უპრიალებდა მელოტი თხემი.
– სდექ-მეთქი, გეუბნები! – აბღავლდა მოიერიშე.
ისმოდა, როგორ ჩამორბოდა კიბეზე ცულის ჟღარუნით და ღმერთიან-ეშმაკიან-ათასიჯურისკეთილშობილარამზადიანა, ყველას დედ-მამის სულს უტრიალებდა.
ხუთნი იქნებიან, გაიფიქრა რუმატამ და არშია ჩამოიქაჩა. გალეშილი ყასბები! რა სისულელეა, ლუკმად არ მეყოფიან.
ფუნდუკს გასცდნენ და ტყისკენ გადაუხვიეს.
– უფრო სწრაფადაც ვივლი, თუ საჭიროა, – უთხრა კიუნმა არაბუნებრივად მტკიცე ხმით.
– რა სისულელეა, – რუმატამ ულაყი შეაყენა, – ამსიგრძე გზაზე ერთხელ მაინც თუ არ იჩხუბე, ხომ მოწყენილობისგან გაგძვრა სული?! არ გინდა, მკლავი გაიქნიო, კიუნ? არ მოგბეზრდა ეს ენის ფხანა?
– არა, – მიუგო კიუნმა, – არ მინდა. არც არასოდეს მნდომებია.
– უბედურებაც ეგ არის, – ჩაილაპარაკა რუმატამ, ულაყი შემოაბრუნა და ხელთათმანები დინჯად ჩაიცვა.
მოსახვევიდან ორი მხედარი გამოვარდა და მისი დანახვისთანავე ადგილზე გაქვავდა.
– ეი, შენ, კეთილშობილო დონო, – დაიყვირა ერთმა, – აბა, ერთი სამგზავრო მოწმობა მოიტა!
– თავგასულებო, – ყინულივით ცივი ხმით წარმოთქვა რუმატამ, – რა ჯანდაბად გინდათ საგზაო მოწმობა, წერა-კითხვის ბაიბურშიც არა ხართ!
ულაყს დეზი ჰკრა და მოიერიშეებისკენ ჩორთით დაიძრა. დაფრთხნენ, გაიფიქრა, ყოყმანობენ. ორიოდე, სულ ორიოდე ალიყური! არა… არ გამოვა. ო, რა სიამოვნებით ამოვანთხევდი მთელი დღე-ღამის ნაგროვებ ბოღმას! მაგრამ, როგორც ჩანს, არ გამოვა. ჰუმანურობა შევინარჩუნოთ, ყველას ვაპატიოთ და ღმერთებივით მშვიდად ვიყოთ. დაე, მათ ჟლიტონ და ბილწონ – ჩვენ ღმერთებივით მშვიდად ვიყოთ. ღმერთებს არსად ეჩქარებათ – მათ მარადისობა უდევთ წინ…
მიუახლოვდა და პირისპირ დაუდგა. მოიერიშეებმა გაუბედავად მოიმარჯვეს ცულები და უკან დაიხიეს.
– აბა?- მიმართა რუმატამ.
– ეს… რა გამოდის… – დაბნეული კილოთი თქვა პირველმა მოიერიშემ, – ეს… თურმე… კეთილშობილი დონ რუმატა არ ყოფილა?
მეორე მოიერიშემ უმალვე იბრუნა პირი და გაქუსლა. პირველი ჯერ კიდევ უკან-უკან მიდიოდა. მერე ცული დაუშვა და სხაპასხუპით თქვა:
– პატიებას გთხოვთ, კეთილშობილო დონო, შეცდომა მოგვივიდა, სხვაში შეგვეშალეთ. ხელმწიფეს ვემსახურებით, ათასში ერთხელ შევცდებით კიდეც… ბიჭებმა თითო ჭიქა დალიეს, თავის გამოჩენა მოუნდათ… – ეუბნებოდა და თან ნელ-ნელა მიიძურწებოდა, – თავადაც იცით, მძიმე დროა… ლტოლვილ მწიგნობრებს დავდევთ. არ ვისურვებდით, ჩვენზე სამდურავი გეთქვათ, კეთილშობილო დონო…
რუმატამ ზურგი შეაქცია.
– მშვიდობით ევლოს კეთილშობილ დონს, – შვებით დაადევნა მოიერიშემ.
როცა მოიერიშე გაშორდა, რუმატამ ხმადაბლა დაიძახა:
– კიუნ!
არავინ გამოეხმაურა.
– ჰეი, კიუნ!
ამჯერადაც არავინ გამოეხმაურა. რუმატამ მიაყურადა და კოღოების ზუილში ბუჩქების შრიალი გაარჩია. კიუნი გამალებული მიიწევდა დასავლეთისკენ, სადაც მინდვრების გადაღმა, ოციოდე მილზე, ირუკანის საზღვარი გადიოდა. ესეც ასე, გაიფიქრა რუმატამ. ეს ამბავიც მორჩა. მუდამ ერთი და იგივე. შემოწმება, ორაზროვანი იგავების დაძაბული გაცვლა-გამოცვლა… კვირიდან კვირამდე ათასი ჯურის ვიგინდარასთან უხამსი ყბედობით იცვეთ ენას, შეხვდები ნამდვილ ადამიანს და ორი სიტყვის თქმასაც ვერ ასწრებ – მფარველობა უნდა გაუწიო, გადაარჩინო, სამშვიდობოს გაიყვანო. და ისიც მიდის. ისე მიდის, ვერ გაუგია, მოყვასს გადაეყარა თუ ახირებულ ნაბიჭვარს. ვეღარც შენ გაიგებ მის ავანჩავანს – რა უნდა, რისი მაქნისია, რით უდგას სული…
არკანარის საღამოები მოაგონდა. მკვიდრად ნაგები ქვის სახლები მთავარ ქუჩებზე, ფარანი, სტუმართმოყვარედ რომ ანათებდა სამიკიტნოს კარს. გულღია, ფერხორციანი მედუქნეები, სუფთა მაგიდებთან ლუდს რომ შეექცეოდნენ და იმაზე ბჭობდნენ, ცხოვრება არც ისე ცუდიაო. ხორბლის ფასი ეცემა, საჭურვლისა – იწევს, შეთქმულებს არ აჭაჭანებენ, გრძნეულებსა და საეჭვო წიგნისჭიებს სარზე სვამენ, ხელმწიფე, ჩვეულებისამებრ, მაღალია და სხივმოსილი, უკიდეგანოდ გამჭრიახი დონ რება კი მუდამ ფხიზლობსო. „რას არ იტყვიან! ქვეყნიერება მრგვალიაო. ისემც უქნია, კვადრატული ყოფილა, ტვინს ნუ მირევ!“ „სულ წერა-კითხვის, სულ წერა-კითხვის ბრალია, ძმებო! ბედნიერებას ფულით ვერ იყიდიო, ტეტიაც ადამიანიაო… გაუტიეს და გაუტიეს, ჯერ იყო და დამცინავი შაირების გამოთქმას მიჰყვეს ხელი, გავიხედოთ და – ბუნტი არ მომინდომეს?!“ „სარზე, ძმებო, სუყველა სარზეა გასასმელი! ჩემი ნება რომ იყოს, აი, რას ვიზამდი – ეგრევე ვკითხავდი: წერა-კითხვა იცი? – სარზე! ლექსების წერა გემარჯვება? – სარზე! ანგარიში იცი? – სარზე! მეტისმეტად ბევრი გცოდნია!“ „ბინა, თითებჩასაკვნეტო, კიდევ სამი ტოლჩა და ერთიც – კურდღლის ჩაშუშული!“ გარეთ კი, ქვაფენილზე – ჟღრრრუმ, ჟღრრრუმ, ჟღრრრუმ – მიაჟღარუნებდნენ დაჭედილ წაღებს ძვალმსხვილი, ცხვირპირაწითლებული, მარჯვენა მხარზე მძიმეცულგადებული რუხპერანგა ბიჭები. „აგერ, ძმებო! აგერ, ჩვენი დარაჯები! განა დაუშვებენ ამას? თავის დღეში არ დაუშვებენ! ჩემსას დახეთ, ჩემსას… მარჯვენა ფლანგზეა! გუშინ არ იყო, წკეპლით რომ დავდევდი?! არა, ძმებო, არა, ის არეული დრო არ გეგონოთ! აღარც ტახტს ემუქრება რამე, აღარც კეთილდღეობას, აღარც სიმშვიდესა და სამართლიანობას! ვაშა რუხ ასეულებს! ვაშა დონ რებას! ჰეჰეი, რა ცხოვრებას ვეღირსეთ, ძმებო!“
ხოლო არკანარის სამეფოს ბნელ, ხანძრისა და კვარის შუქით განათებულ ველებზე, გზებსა და ბილიკებზე მიდიოდა, მირბოდა, მილასლასებდა, საგუშაგოებს გვერდს უვლიდა კოღოებისგან დაჭმული, ფეხებგადაყვლეფილი, მტვრიანი და ოფლიანი, გაწამებული, დამფრთხალი, სასოწარკვეთილებისგან ღონემიხდილი, მაგრამ ფოლადივით მტკიცე რწმენით მოსულდგმულე ასეულობით ბედკრული. დევნილი იმისთვის, რომ შეეძლოთ და უნდოდათ, მოერჩინათ და გაენათლებინათ თავიანთი სნეული და უბირი ხალხი; იმისთვის, რომ, ღმერთების დარად, ქვისა და თიხისგან ქმნიდნენ მეორე ბუნებას, რათა ეშხით აევსოთ მშვენიერების არმცოდნეთა წუთისოფელი; იმისთვის, რომ ჩხრეკდნენ ბუნების საიდუმლოს, რათა თავიანთი ბედნავსი, ათაბაბის დროინდელ ნაბოდვარს დამონებული მოდგმის სამსახურში ჩაეყენებინათ… უმწეო, გულუბრყვილო, კეთილი ადამიანები, დროს რომ გაუსწრეს…
რუმატამ ხელთათმანი გაიხადა, მოიქნია და ულაყს ყურებს შორის დაჰკრა.
– გადაადგი ფეხი, შე მძორო! – უთხრა რუსულად.
შუაღამე გადასული იყო, ტყეში რომ შევიდა.
ახლა დანამდვილებით ვეღარავინ იტყოდა, როგორ გაჩნდა ეს უცნაური სახელწოდება – სლოკინა ტყე. არსებობდა ოფიციალური გადმოცემა, რომ სამასი წლის წინათ იმპერიის მარშალ ტოცის, შემდგომში- არკანარის პირველი მეფის რკინის ასეულებს, სპილენძისფერკანიან ბარბაროსთა გაქცეული ურდოს მადევარნი საივას რომ მიიკაფავდნენ, შესვენებისას თეთრი ხეების ქერქისაგან დაუოკებელი სლოკინის ამტეხი ლუდი უხარშავთ. გადმოცემის თანახმად, ერთ დილით, ბანაკის შემოვლისას, მარშალ ტოცს უთქვამს: „ჭეშმარიტად აუტანელია! მთელი ტყე ლუდის სუნად ყარს და სლოკინებს!“ მას მერე დაერქვა თურმე ტყეს ეს უცნაური სახელი.
ასე იყო თუ ისე, ტყე მთლად ჩვეულებრივი როდი გახლდათ. აქ ხარობდა ვეება, მაგარზროიანი თეთრი ხეები, რომელთა მსგავსსაც მთელ იმპერიაში ვეღარსად ნახავდით – ვერც ირუკანის საჰერცოგოში და ვერც, მით უმეტეს, სავაჭრო რესპუბლიკა სოანში, სადაც ტყეები კარგა ხნის წინ გაეკაფათ ხომალდების ასაშენებლად. ამბობდნენ, ჩრდილოეთის წითელი ქედის გადაღმა ბარბაროსების მხარე ასეთი ტყეებით არისო სავსე, თუმცა, იმ მხარეზე სხვა ათას რამეს ამბობდნენ…
ტყეზე იდო ორი საუკუნის წინ გაჭრილი გზა, რომელიც ვერცხლის საბადოსკენ მიდიოდა და მარშალ ტოცის ერთ-ერთი თანამებრძოლის შთამომავლებს, პამპას გვარის ბარონებს ეკუთვნოდათ ლენის უფლებით. პამპას საგვარეულოს ლენის უფლება არკანარის მეფეებს ყოველწლიურად თორმეტ ფუთ სუფთა ვერცხლად უჯდებოდათ, ამიტომ ყოველი ახალი მეფე ტახტზე ასვლისთანავე ლაშქარს კრებდა და ბარონების საბუდრის, ბაუს ციხესიმაგრის ასაღებად მიდიოდა. ციხესიმაგრეს მტკიცე გალავანი ერტყა, არც პამპას ბარონებს აკლდათ სიმამაცე. თითოეულ ლაშქრობაზე ოცდაათი ფუთი ვერცხლი იხარჯებოდა და განადგურებული ლაშქრის დაბრუნების შემდეგ არკანარის მეფეები იძულებულნი ხდებოდნენ, პამპას საგვარეულოსთვის სამეფო სუფრასთან ცხვირის ჩიჩქნის, არკანარის დასავლეთით ნადირობისა და უფლისწულისთვის სახელით – წოდებისა და ტიტულის გარეშე მიმართვის პრივილეგიებთან ერთად ისევ და ისევ მიენიჭებინათ ლენის უფლება.
საიდუმლოებით იყო მოცული სლოკინა ტყე. დღისით სამხრეთისაკენ გზას მიუყვებოდა მადნით დატვირთული ურმების ქარავანი, ღამით კი აქ ძეხორციელი არ ჭაჭანებდა – ცოტას თუ ეყოფოდა გამბედაობა, მთვარის შუქზე ამ გზაზე ესეირნა. ამბობდნენ, რომ ღამღამობით მამახეზე ყიოდა ფრინველი სიუ, რომელიც არავის ენახა და რომელსაც ვერც ვერავინ ნახავდა, რადგან უბრალო ფრინველი არ იყო. ამბობდნენ, რომ ხის ტოტებიდან ცხენებს კისრებზე ახტებოდნენ ვეება ბანჯგვლიანი ობობები, თვალის დახამხამებაში აღადრავდნენ ყელს და მათ სისხლს ეწაფებოდნენ. ამბობდნენ, რომ ტყეში დაძრწოდა საუკუნეთამიღმიერი ცხოველი პეხი, რომელსაც ვეება ტანი ქერცლით ჰქონდა დაფარული, თორმეტ წელიწადში ერთხელ მშობიარობდა და უკან მისთრევდა შხამიანი ოფლით სველი თორმეტი კუდი. ვიღაცას კი დაენახა, დღისით-მზისით როგორ გადაჭრა გზა წმინდა მიკას მიერ დაწყევლილმა უბეწვო გარეულმა ტახმა ღღ-მ – მძვინვარე მხეცმა, რომელსაც რკინა ვერაფერს აკლებდა, ძვალი კი ისე იოლად ჭრიდა, როგორც დანა – კარაქს.
აქ გაქცეულ მონასაც შეხვდებოდით, ბეჭებშორის ფისით დადაღულს, სიტყვაძუნწსა და ბანჯგვლიან, სისხლისმსმელ ობობასავით სასტიკს; ოთხად მოკეცილ გრძნეულსაც, იდუმალ სოკოებს რომ აგროვებდა ჯადოსნური ნაყენებისთვის, რომლებსაც ადამიანის გაუჩინარება, ცხოველად ქცევა ან მისთვის მეორე ჩრდილის გაჩენა შეეძლო; გზაზე აივლ-ჩაივლიდნენ ვაგა ბორბალას ღამეული მოყმეებიც და ვერცხლის საბადოდან გაქცეული ძებნილებიც, შავი ხელისგულები და თეთრი, გამჭვირვალე სახეები რომ ჰქონდათ. აქვე იკრიბებოდნენ ექიმბაშები ღამისსათევად, ხოლო მეჩხერ ველობებზე ბარონ პამპას დარდიმანდი ეგერები შამფურზე წამოგებულ ნაქურდალ ხარებს აშიშხინებდნენ.
ტევრის სიღრმეში, გზიდან ერთ მილზე, უზარმაზარი ბებერი ხის ქვეშ მიწაში ჩამჯდარიყო ვეებერთელა მორებისგან ნაგები წაფერდებული ქოხი, რომელსაც გაშავებული მესერი ერტყა გარს. ეს ქოხი უხსოვარი დროიდან იდგა აქ. მისი კარი მუდამ ჩარაზული იყო, ხოლო პარმაღთან მიწიდან ცერად ამოჩრილიყო მთლიანი მორებისგან თლილი კერპები. ამაზე საშიში ადგილი მეორე არ მოიძებნებოდა სლოკინა ტყეში. ამბობდნენ, საუკუნეთამიღმიერი პეხი თორმეტ წელიწადში ერთხელ სწორედ აქ მოდის ლეკვების დასაყრელად, მერე კი ქოხის საძირკველში ძვრება და კვდება, ამიტომ სარდაფი შავი გესლით არის სავსე, ხოლო როცა გესლი გარეთ გადმოვა, ქვეყანაც დაიქცევაო. ამბობდნენ, რომ ავდრიან ღამეებში კერპები თავისით ამოდიოდნენ მიწიდან, გზაზე გადიოდნენ და იდუმალ ნიშანს იძლეოდნენ. და კიდევ – ჟამიდანჟამს უსიცოცხლო ფანჯრებში უჩვეულო შუქი ინთებოდა, ხმები ისმოდა და ცას სწვდებოდა საკვამურიდან ამომავალი კვამლი.
ამ ცოტა ხნის წინ, საღამო ჟამს, სოფლელი ყეყეჩი, ხუტორ ნელსურნელების (უბრალო ენით კი მყრალების) მკვიდრი ირმა ბრანწიანი, რომელიც სასმელს სათოფეზე არ ეკარებოდა, ქოხთან მიბოდიალდა და ფანჯარაში შეიხედა. შინ სულ მთლად გამოთაყვანებული დაბრუნდა, ხოლო როცა სული მოიბრუნა, ხალხს უამბო, რომ ქოხში კაშკაშა სინათლე ენთო, ხისგან გამოჩორკნილ მაგიდას კაცი მისჯდომოდა, ფეხები მერხზე შემოეწყო და ცალ ხელში მოქცეულ კასრს ნება-ნება ეწაფებოდა. ლაქებით აჭრელებული სახე ლამის საქამრემდე ეკიდა. ეს, რა თქმა უნდა, თვით წმინდა მიკა იყო რწმენასთან ზიარებამდე – შემზარავი გარეგნობის პატრონი, მექალთანე, ლოთი და ყიამყრალი. ფანჯრიდან ტკბილი, სევდისმომგვრელი სურნელი გამოდიოდა, ხოლო ირგვლივ, ხეებზე, ლანდები დაძრწოდნენ. საიდან აღარ მოდიოდა ხალხი ყეყეჩის მოსასმენად… ეს ამბავი იმით დამთავრდა, რომ სოფელს მოიერიშეები დაეცნენ, ყეყეჩს მკლავები გადაუგრიხეს და არკანარის გზას გაუყენეს. ქოხის შესახებ მითქმა-მოთქმა არც ამის შემდეგ შეწყვეტილა, ოღონდ ამიერიდან მას ლოთის ბუნაგს ეძახდნენ.
რუმატა გიგანტურ გვიმრიანში გაძვრა, ლოთის ბუნაგთან ჩამოქვეითდა და ცხენი ერთ-ერთ კერპზე მიაბა. ქოხში შუქი ენთო, ღია კარი ცალ ანჯამაზე ეკიდა. სასოწარკვეთილი მამა კაბანი მაგიდასთან იჯდა. ოთახი ალკოჰოლის მძაფრ სუნს აევსო. მაგიდაზე, დახრულ ძვლებსა და მოხარშული თალგამის ნაჭრებს შორის, უშველებელი თიხის ტოლჩა იდგა.
– საღამო მშვიდობისა, მამაო კაბანი, – მიესალმა რუმატა და ზღურბლს გადააბიჯა.
– სალამი მომიხსენებია, – უპასუხა მამა კაბანიმ ბუკივით ხრინწიანი ხმით.
რუმატა დეზების ჟღარუნით მიუახლოვდა მაგიდას, ხელთათმანები მერხზე მიყარა და ისევ მამა კაბანის შეხედა. ის უძრავად იჯდა და ფამფალა სახით ხელისგულებს დაყრდნობოდა. გაჯაგრული, ნახევრად გათეთრებული წარბები ფლატეს პირას ამოსული ბალახივით გადმოჰკიდებოდა ლოყებზე. ფართოფორებიანი ნესტოებიდან ყოველ ამოსუნთქვაზე სტვენით გამოდიოდა მოუნელებელი ალკოჰოლით გაჟღენთილი ჰაერი.
– მე თვითონ გამოვიგონე! – წარმოთქვა უცებ, ძლივძლივობით ასწია მარჯვენა წარბი და გასივებულ ქუთუთოებში ჩაკარგული თვალი რუმატას შეავლო, – მე თვითონ! რისთვის?.. – მარჯვენა ხელი ლოყის ქვეშიდან გამოიძრო და ბალნიანი თითი გააქნ-გამოაქნია, – მაგრამ მაინც არ არის ჩემი ბრალი. მე გამოვიგონე… მაგრამ ხომ არ არის ჩემი ბრალი? ნამდვილად არ არის. და საერთოდ, ჩვენ კი არ ვიგონებთ, ეშმაკმა უწყის, რა ხდება…
რუმატამ სარტყელი შეიხსნა, თასმა, რომელზეც ქარქაშები იყო დამაგრებული,თავზე გადაიძრო და ჩაილაპარაკა:
– კარგი ახლა, კარგი.
– ყუთი! – დაიღრიალა მამა კაბანიმ და დადუმდა. კარგა ხანს იჯდა ასე და ლოყები უცნაურად უთრთოდა.
რუმატამ მტვრითდაფარულჩექმიანი ფეხით გადააბოტა მერხს, დაჯდა და ხმალი გვერდით მოიდო. მამა კაბანისთვის თვალი არ მოუშორებია.
– ყუთი… – გაიმეორა მამა კაბანიმ ჩამწყდარი ხმით, – ეს ჩვენ გვგონია, რომ რამეს ვიგონებთ. სინამდვილეში ყველაფერი დიდი ხანია, მოგონილია. დიახ, ვიღაცამ დიდი ხნის წინ მოიგონა ყველაფერი, ყუთში ჩააწყო, თავსახური გაუხვრიტა და დასაძინებლად წავიდა… მერე რა მოხდა? მოვიდა მამა კაბანი, თვალები დახუჭა, ხელი ხვრელში ჩაყო, – მამა კაბანიმ ხელზე დაიხედა, – და ჰოპ! გამოიგონა! აი, ესო, თქვა, მე გამოვიგონეო. ვისაც არ სჯერა, თავის ბრიყვ თავს დააბრალოსო. ჩავყავი ხელი და – ერთი! აბა, რა არის? ეკლიანი მავთული. რა საჭიროა? ბაკის ნადირისგან… ყოჩაღ! ჩავყავი ხელი და – ორი! ეს რაღაა? დიდად ჭკვიანური რამ, ხორცსაკეპად წოდებული. რისთვის? ნაზი ფარშისთვის. ყოჩაღ! ჩავყავი ხელი და – სამი! ეს რაღაა? ც-ცეცხლოვანი წყალი. რისთვის? ნ-ნედლი შეშისგან ცეცხლის გასაჩაღებლად… აბა, როგორია?
მამა კაბანი გაჩუმდა და ისე წაიხარა წინ, თითქოს კისერზე ვიღაც უხილავი აწვებოდა. რუმატა ტოლჩას დასწვდა, შიგ ჩაიხედა, მერე რამდენიმე წვეთი ხელის ზურგზე დაისხა. წვეთები იასამნისფერი იყო და რახის ზეთის სუნი ასდიოდა. რუმატამ გულდასმით გაიწმინდა ხელი მაქმანიანი ცხვირსახოცით. ცხვირსახოცს ცხიმიანი ლაქები დააჩნდა.
მამა კაბანის გაბურძგნილი თავი მაგიდას შეეხო და იმწამსვე მაღლა ავარდა.
– ვინც ესენი ყუთში ჩააწყო, იცოდა კიდეც, რა რისთვის არის მოგონილი. ბაკის დასაცავადო?! რა ბაკი, შე სულელო ჩემო თავო, რის ბაკი?! მადანს, მადანს უნდა შემოავლო ეს ეკლები, რომ სახელმწიფო დამნაშავეები არსად გაიქცნენ. მე კი ასე არ მინდა! მე თვითონ გახლავარ სახელმწიფო დამნაშავე! გგონია, ვინმემ რამე მკითხა? მკითხეს, როგორ არა! მაშ, მავთულიო? მავთული-მეთქი. მაშ, ბაკის დასაცავადო? ბაკის დასაცავად-მეთქი. კარგიო, ყოჩაღო! მადნის შემოსაღობად გამოგვადგებაო. დაავლო კიდეც ხელი დონ რებამ და შემოღობა. ხორცსაკეპიც წამართვა. ყოჩაღო, მითხრა. ნამდვილი ჭკუის კოლოფი ხარო. ჰოდა, ახლა თავის მხიარულ კოშკში აკეთებს ფარშს. ძალიან უხდებაო, ამბობენ…
ვიცი, ფიქრობდა რუმატა. ყველაფერი ვიცი. ვიცი, როგორ ყვიროდი დონ რებას კაბინეტში, როგორ ჩაუვარდი ფეხებში, როგორ ემუდარებოდი, დამიბრუნე, ნუ იზამ ამასო. დაგაგვიანდა, დატრიალდა შენი ხორცსაკეპი…
მამა კაბანიმ ტოლჩას ხელი დასტაცა და ბანჯგვლიან ხახაზე მოიყუდა. ყლაპავდა შხამიან სითხეს და ღღ ტახივით ღმუოდა. მერე ტოლჩა მაგიდაზე დაახეთქა და თალგამი მოკბიჩა. ლოყებზე ღაპაღუპით სდიოდა ცრემლი.
– ცეცხლოვანი წყალი, – წამოიძახა ბოლოს მოგუდული ხმით, – კოცონის გასაჩაღებლად და მხიარული ფოკუსების ჩასატარებლად! რა ცეცხლოვანი ეს არის – სმაც კი შეიძლება! ლუდში რომ გაურიო, ლუდს ბადალი არ ეყოლება! არ გაგატანთ! მე თვითონ დავლევ! და ვსვამ კიდეც! დღედაღამ ვსვამ. ცომივით გავფუვდი. წამდაუწუმ ვეცემი. აგერ, ამ ცოტა ხნის წინ სარკეში ჩავიხედე, – არ დაიჯერებ, დონ რუმატა, – შემეშინდა… ვიყურები და – ღმერთო, შენ მიშველე! – სადღაა მამა კაბანი?! ზღვის ურჩხული შემომყურებს, ერთიანად აჭრელებული: ალაგ – წითლად, ალაგ – ლურჯად. ფოკუსებისთვის გამოვიგონე, როგორ არა…
მამა კაბანიმ მაგიდაზე დააფურთხა და მერხქვეშ ფეხი გააფხაკუნა. უცებ იკითხა:
– რა დღეა დღეს?
– მართალი კატას კვირაძალი, – მიუგო რუმატამ.
– მზე რატომ არ ჩანს?
– იმიტომ, რომ ღამეა.
– ისევ ღამეა, – სევდიანად ჩაილაპარაკა მამა კაბანიმ და თავი ნასუფრალში ჩარგო.
რუმატა ერთხანს სტვენა-სტვენით დაჰყურებდა. მერე წამოდგა, მაგიდას მოსცილდა და საკუჭნაოში შევიდა. იქ, თალგამისა და ნახერხის გროვებს შორის, შუშის მილებს აელვარებდა მამა კაბანის სპირტის სახდელი აპარატი – თვითნაბადი ინჟინრის, სულით ხორცამდე ქიმიკოსისა და დახელოვნებული მინამბერის საოცარი ქმნილება. რუმატამ ორჯერ შემოუარა „ჯოჯოხეთის მანქანას“, მერე სიბნელეში ხელი მოაფათურა, ძალაყინი იპოვა და რამდენიმეჯერ ღონივრად დასცხო, სადაც მოუხვდა. გაისმა ზრიალი, ჟღარუნი, ბუყბუყი და რუმატას ცხვირში ეცა გადამჟავებული მთხლის საძაგელი სუნი.
რუმატამ ხრაშახრუშით გაიარა დამსხვრეულ მინაზე, საკუჭნაოს შორეულ კუთხეს მიადგა და ელექტროფარანი აანთო. დაზვინული ხარახურის ქვეშ, გამძლე სეიფში, მცირეგაბარიტიანი საველე სინთეზატორი „მიდასი“ იდგა. რუმატამ ხარახურა მიყარ-მოყარა, დისკოზე ციფრების კომბინაცია აკრიფა და სეიფს სახურავი ახადა. მიმოფანტულ ნაგავში სინთეზატორი ელექტრონის თეთრ შუქზეც კი უჩვეულოდ გამოიყურებოდა. რუმატამ მიმღების ძაბრში რამდენიმე ნიჩაბი ნახერხი ჩაყარა. სინთეზატორმა ინდიკატორის პანელი ჩართო და ხმადაბლა ამღერდა. რუმატამ გამომტან ღართან ჩექმის წვერით მისწია ჟანგიანი სათლი და თუნუქის დაჭყლეტილ ფსკერზე მაშინვე წკრიალით დაცვივდა არკანარის მეფის პიც მეექვსის არისტოკრატული პროფილით დამშვენებული ოქროს მონეტები.
რუმატამ მამა კაბანი ჭრიალა ტახტზე გადაათრია, წაღები გახადა, მარჯვენა გვერდზე გადააბრუნა და რომელიღაც დიდი ხნის წინ გადაშენებული ცხოველის გაქუცული ტყავი დაახურა. მამა კაბანის წუთით გაეღვიძა, მაგრამ არც გატოკების თავი ჰქონდა და არც ფიქრის. ისღა მოახერხა, რომ აკრძალული რომანსი – „ვარ ალისფერი ყვავილი, შენს ხელისგულზე გაშლილი“ წაიღიღინა, მერე კი ხმამაღალი ხვრინვა ამოუშვა.
რუმატამ მაგიდა აალაგა, ქოხი გამოგავა და ერთადერთი ფანჯრის მინას ჭუჭყი და მამა კაბანის რაფაზე ჩატარებული ქიმიური ცდების ნაკვალევი მოაშორა. გაწებილი ღუმლის უკან სპირტით სავსე კასრს წააწყდა და ვირთხის სოროში ჩააპირქვავა. მერე ხამახარული ულაყი დაარწყულა, უნაგირზე გადაკიდებული ჩანთიდან შვრია დაუყარა, ხელები დაიბანა, დაჯდა და ზეთის სანათურის მხრჩოლავ ალს მიაჩერდა.
მეექვსე წელი იყო, ამ უცნაური, ორმაგი ცხოვრებით ცხოვრობდა და თითქოს მისჩვეოდა კიდეც, მაგრამ დროდადრო, როგორც, მაგალითად, ახლა, აზრად მოუვიდოდა, რომ სინამდვილეში არც ორგანიზებული სისასტიკე არსებობდა ამქვეყნად და არც დამთრგუნველი უღიმღამობა – მხოლოდ უცნაური თეატრალური წარმოდგენა თამაშდებოდა, რომელშიც თავად რუმატა ასრულებდა მთავარ როლს; რომ ცოტაც და მისი მოხდენილი რეპლიკის შემდეგ იქუხებდა აპლოდისმენტები და ლოჟაში მსხდომი ხელოვნების დამფასებლები, ექსპერიმენტული ისტორიის ინსტიტუტის წარმომადგენლები, აღტაცებით შესძახებდნენ: „ადეკვატურია, ანტონ! ადეკვატურია! ყოჩაღ, ტოშკა!“ იქაურობას თვალიც კი მოავლო, მაგრამ არსად ჩანდა სავსე დარბაზი. მხოლოდ მორებისგან ნაგები შიშველი კედლები დაინახა, ჩაშავებული, ხავსმოდებული და ფენა-ფენა ჭვარტლით მოსვრილი.
ეზოში წყნარად დაიჭიხვინა ხამახარულმა ულაყმა და ფლოქვი მოინაცვლა. მოისმა ხმადაბალი, თანაბარი გუგუნი, ცრემლებამდე ნაცნობი და აქ, ამ ადგილას, სრულიად დაუჯერებელი. ოდნავ პირდაღებული რუმატა გაფაციცებით უგდებდა ყურს. გუგუნი შეწყდა. ჭრაქის ალი შეტოკდა და ერთბაშად აკაშკაშდა. რუმატამ წამოიწია და იმწამსვე ღამის სიბნელიდან ოთახში შემოაბიჯა დონ კონდორმა – სავაჭრო რესპუბლიკა სოანის გენერალურმა მოსამართლემ და დიდი სახელმწიფო ბეჭდების მცველმა, თორმეტი ნეგოციანტის კონფერენციის ვიცე-პრეზიდენტმა და მოწყალე მარჯვენის საიმპერიო ორდენის კავალერმა.
Filed under:
აპეტაიზერი Tagged:
აპეტაიზერი,
არკადი სტრუგაცკი,
ბორის სტრუგაცკი,
გამომცემლობა "წიგნები ბათუმში",
ეკა ტაბლიაშვილი,
ირაკლი ბაკურიძე,
მალხაზ ფაღავა,
მარი კორინთელი,
რუსუდან გორგაძე,
სამეცნიერო ფანტასტიკა,
ფანტასტიკური ბიბლიოთეკა,
ქართული თარგმანი,
ქეთი ნიკოლეიშვილი,
ძნელია ღმერთობა,
Science fiction ![]()
![]()
